Çınlama
Tinnitus, bir dış kaynak olmadığı halde olan ses algısıdır. Amerikan istatistiklerine göre; 30 milyon Amerikalıda kronik çınlama şikayeti olduğu tahmin edilmektedir ve çoğu, problem oluşturmadığı için tedavi aramamaktadır. Rahatsız edici çınlama %3-5 arasında görülmektedir.
Tinnitus; objektif (yani bir dış gözlemcinin de steteskop veya kulağa yaklaşarak duyduğu) ve subjektif olarak sınıflandırılabilir. Objektif olan çok sık görülmez. Subjektif çınlama sadece hasta tarafından algılanır ve daha sıktır. İşitmesi tamamen normal olanlar arasında çınlama %26.6 iken, işitme kaybı olanlarda %35.1 oranındadır.
İdiyopatik Subjektif Tinnitus:
Bilinen sebeplerin hiçbirinin olmadığı, dıştan bir başkası tarafından duyulmayan çınlama olarak tarif edilebilir.
Akut Geçici Tinnitus:
Korumasız silah sesi veya yüksek müzik gibi yüksek akustik uyarıya maruz kalındıktan hemen sonra görülen bir durumdur. Kulak koruyucusu kullanmak bu durumu önleyebilir.
Somatik Tinnitus:
Çeşitli araştırmacılar bunu şu şekilde tarif etmektedirler; işitme ile ilgili bir şikayet olmadığı halde somatik (bedenle ilgili olan) uyarı ile aynı tarafta kulakta çınlama olmasıdır. Simetrik, yani her iki tarafta aynı düzeyde, işitme olduğu halde, tek kulakta çınlama olmasını somatik etyolojiye bağlamak mümkündür. Bu tarz çınlamalar; akupunktur, elektrik uyarı gibi tedavilerden fayda görebilirler.
Sekreter Tipi Tinnitus:
Kesik kesik sanki daktilo sesine benzeyen veya mısır patlaması gibi bir ses olarak tarif edilen çınlama. Diğer çınlamalar elendikten sonra tanı konduğunda, ki oldukça nadir bir gruptur, karbamezapine adlı ilaçtan fayda görmektedirler.
Tedavi Stratejileri
- Çınlamanın yüksekliğini ve rahatsız edici özelliğini azaltmada ses kullanılır. Örneğin; ileri derecede işitme kaybı olanlarda, konvansiyonel işitme cihazının kullanılması, var olan çınlamada azalmaya ve rahatlamaya neden olacaktır.
- Çevresel uyarı;arkada çalan bir müzik, doğa sesleri (şelale sesi, okyanus sesi v.b.) gibi sesler kullanılarak yapılan tedavidir. Hastanın dikkatini çınlamadan uzaklaştıracaktır.
- Yeterli volümde karakteristik bir ses kullanılarak çınlamayı maskeleyen kulak seviyesinde ses üreten cihazlar kulanılır.
- Akustik uyarının eğitim ile kombinasyonu (tinnitus re-training therapy); ses terapisini ve çınlamaya alışma terapisini birlikte verir. Uzun bir tedavi metodudur. 12-18 ay sürmektedir. Çeşitli çalışmalarda başarı oranı %40 olarak bulunmuştur.
- Akustik desensitizasyon protokolü diğer adıyla Neuromonics; ses terapisi ile sistematik desensitizasyon, danışmanlık, stres yönetimi, uyku problemleri ve genel olarak başa çıkabilme stratejilerini birleştiren bir tedavidir. Sistemik desensitizasyon orijinal olarak fobi tedavisi için geliştirilen psikolojik bir tekniktir. Bu teknik, çınlama tedavisine adapte edilmiştir.