YÜZ SİNİRİ HASTALIKLARI
*
- Bell Paralizisi
Spontan idiyopatik yüz felcidir. Ani başlangıçlı ve tek taraflıdır. Sebebi bilinmemektedir ancak, viral nedenler, iskemik ve otoimmün nedenler suçlanmaktadır. Prognoz %80-90 oranında tamamen iyileşme yönündedir. Prognozu etkileyen en önemli faktörlerden biri yüz felcinin şiddetli olarak oluşup oluşmadığıdır. Eğer ileri evre şiddetli bir yüz felci geliştiyse prognoz kötüdür. Prognozu değerlendirmede; 4-14. Günler arasında yapılan elektronöronografi( EnoG) adlı testten faydalanılır. %90 ve üzerinde dejenerasyon varsa prognoz kötüdür ve hasta tedavi için fasiyal dekompresyon denen cerrahiye adaydır. Bu cerrahide sinirin üzerinde var olan kemik kaldırılarak sinir rahatlatılmaya çalışılır. Yapılan çalışmalarda dekompresyon ameliyatını destekleyenler olduğu gibi desteklemeyenlerde vardır. Literatürde ispatlanmış tedavi ilk etapta steroiddir. Steroid yanında uygulanan antiviral tedavisi Bell Paralizisinde ek bir fayda sağlamamaktadır. Sadece steroid tedavisi yeterlidir.
Ciddi dejenerasyondan sonra kalıcı sinkineziler (istenmeyen kontrol dışı yüzün bazı bölgelerinden olan hareketler) olmaktadır. Bunların tedavisinde botulinum toksini uygulanmaktadır.
- Ramsay-Hunt Sendromu
Herpes Zoster Fasiyal Paralizisi. Bell Paralizisinden farklıdır. Burada; fasiyal sinir felcine ek olarak beraberinde kulak bölgesinde ve çevresinde veziküller mevcuttur. Bell’e göre semptomlar daha ciddidir ve kalıcı yüz felci için daha yüksek bir risk grubudur. Varicella zoster virüs grubu sorumludur. Yapılan serolojik çalışmalar, varicella zoster latent virüsünün reaktive olarak bu hastalığa sebep olduğunu göstermiştir. En sık görülen ikinci yüz felci nedenidir. Kilinik tabloda; genellikle döküntülerle yüz felci aynı anda görülmekle birlikte, %25 oranında önce döküntüler ortaya çıkmakta sonra yüz felci oluşabilmektedir. Bu hastalarda; işitme kaybı, yüz ve kulak bölgesinde ciddi ağrı görülür. Tedavisi steroid ile birlikte antiviral ajanlardır.
- Konjenital (Doğumsal ) Yüz Felci
Bebeklerdeki yüz felcinde %78 doğum travması sebeptir. Doğum sırasında veya intrauterin (ana rahmi) sinire basıya bağlı oluşabilmektedir. Travma dışında, Mobius sendrom denen daha geniş spektrumlu bir hastalıkta sebep olabilmektedir. Bu hastalıkta; yüz felci tek taraflı olduğu gibi çift taraflı da olabilmektedir. 6. Kraniyel sinir felci de tabloya eşlik edebilmektedir.
- Tekrarlayan Yüz Felci
Yüz felci tekrar ettiğinde Bell Paralizisi dışında diğer olasılıklar mutlaka düşünülmelidir. Böyle bir durumda görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Aynı tarafta ikinci kez yüz felci geçirildiğinde, %20 oranında tümör olma ihtimali vardır.
- Bilateral (Çift Taraflı) Yüz Felci
%0.3 oranında görülür. Oldukça nadirdir. Daha çok sistemik bir neden vardır. Bu sistemik hastalıklar arasında; Lyme, Lösemi, Sarkoidoz, Guillain-Barre, Menenjit sayılabilir. Sebebe yönelik tedavi uygulanır.
- Giderek İlerleyen Paralizi
Yavaşça ilerleyen ve giderek kötüleşen bir yüz felcinde, sinirin kendisinden kaynaklanan bir nörinom, schwannoma düşünülmelidir ve mutlaka görüntüleme metodlarından faydalanılmalıdır.
- Travmaya bağlı Yüz Felci
Temporal kemik kırıklarında, kurşunla yaralanmalarda görülebilmektedir. Travma sonrasında hemen, anında oluşan yüz felçleri cerrahi tedavi için adaydır. Travmadan birkaç gün sonra oluşmuş yüz felçleri, genellikle steroid tedavisi uygulanarak takip edilir.
- Hemifasiyal Spazm
İstemsiz seyirmeler ve çekilmelerdir. Genellikle spazm, ağız çevresinde başlar ve tüm yüze yayılabilir. Bu çekilmeler, hastalarda fonksiyonel, sosyal, psikolojik problemlere yol açabilmektedir. Sebebi ile ilgili tam bir görüş birliği olmamakla birlikte, sinirin yol aldığı trase boyunca herhangi bir yerde basınç veya iskemi potansiyel olası sebeptir. Vasküler bası (yani damarın oluşturduğu sinir üzerindeki bası), basınç nedenlerinden biridir ve son teknolojik görüntüleme yöntemleri ile MRI’ da vasküler yapının sinir üzerine basısı gösterilebilmektedir. Bu tür hastalarda; vasküler dekompresyon yapılarak bası ortadan kaldırıldığında, tam bir iyileşme görülebilmektedir.